Tìm hiểu về các loại loa siêu trầm (subwoofer)

1. Loa siêu trầm là gì?

Loa siêu trầm (loa sub) là một loa trầm hoặc một loa hoàn chỉnh, được dành riêng cho sự mô phỏng các tần số âm thanh ở mức độ thấp được gọi là âm bass. Dải tần số đặc trưng cho một loa siêu trầm vào khoảng 20Hz-200Hz.

Loa siêu trầm được tạo thành từ một hoặc nhiều loa trầm gắn kết trong một thùng loa thường được làm bằng gỗ có khả năng chịu áp suất không khí và chống biến dạng. Có 2 loại là loa siêu trầm thụ động được hổ trợ bởi một bộ khuếch đại bên ngoài, và loa siêu trầm chủ động có một bộ khuếch đại tích hợp.

Các loa siêu trầm được phát triển vào năm 1960 để tạo thêm hiệu ứng âm trầm cho hệ thống âm thanh nổi. Loa siêu trầm phổ biến hơn trong những năm 1970, với những bộ phim như động đất cần những âm thanh tần số thấp.Đến những năm 2000, loa siêu trầm đã trở nên phổ biến hơn trong các hệ thống âm thanh như câu lạc bộ, sân khấu ca nhạc, karaoke… Và ngày nay nó là dạng loa không thể thiếu trong tất cả các hệ thống âm thanh.

2 Cấu tạo loa siêu trầm:

Loa siêu trầm được tạo thành từ một hoặc nhiều loa trầm gắn kết lại với nhau. Cấu tạo cơ bản của loa siêu trầm gồm có : thùng loa, lõi loa và dây kết nối. Thùng loa, thường được làm bằng gỗ, do vậy nó có khả năng chịu áp suất không khí lớn, đồng thời chống biết dạng.

Hiện nay trên thị trường, có 2 loại loa chính đó là : loa siêu trầm thụ động được hổ trợ bởi một bộ khuếch đại bên ngoài, và loa siêu trầm chủ động có một bộ khuếch đại tích hợp.

Loa siêu trầm là yếu tố không thể thiếu để hợp thành dàn home theatre (gọi nôm na là rạp hát tại gia). Nếu bạn nhìn vào những quảng cáo loa với ký hiệu 2.1. 5.1. 7.1... thì số 1 lẻ loi đó chính là ký hiệu của loa siêu trầm (subwoofer). Có tần số cực thấp từ 20 đến 200 Hz, đây là nơi xuất phát của những tiếng bass cực thấp. Có một loa siêu trầm trong dàn cũng có nghĩa là các loa khác có thể có kích thước nhỏ nhắn hơn vì không phải đảm nhiệm phần tiếng bass.

3. Các loại loa siêu trầm

Không hề có một hình dạng thật sự lý tưởng đối với subwoofer. Tuỳ vào trí tưởng tượng của các nhà thiết kế cũng như mục đích thương mại của các hãng mà subwoofer có thể có nhiều hình dạng khác nhau. Hầu hết các loa siêu trầm đều có ampli công suất lắp sẵn ở trong để điều chỉnh tiếng bass. Những subwoofer rẻ tiền thì không có ampli lắp trong mà "mượn" của ampli chính của cả dàn loa. Chính vì vậy âm thanh sẽ không được như ý khi ta không thể điều chỉnh được tần số bass. Hiện nay trên thị trường có 3 loại loa siêu trầm như sau

Liền hộp: Loa trầm được bố trí trong một hộp kín và chỉ có một đường tiếng ra ngoài.
Loa có lỗ: Nếu bạn để ý thì sẽ thấy phần lớn subwoofer có một lỗ ở phía dưới đường tiếng. Thiết kế này có tác dụng giúp loa chơi được các nốt thấp hơn và tạo ra cảm giác tiếng trầm lan toả.
Loa đẳng áp: cụm từ đầy vẻ "kỳ bí" này thực ra mô tả thiết kế 2 loa siêu trầm đấu đầu vào nhau trong một thùng loa. Các sóng âm va chạm vào nhau trong một khoảng không chật hẹp sẽ cho ra tiếng trầm cực mạnh.

Để hiểu hơn về các dải tần số âm thanh của loa siêu trầm và các loại loa khác, bạn có thể tham khảo qua bài viết liên quan: Khái niệm cơ bản về 3 dải tần số Bass Mid Treble trong âm thanh

(ST songnhac)